Merkez Bankası’ndan Yeni Düzenlemeler
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, bankaların zorunlu karşılık oranlarını güncelleyerek önemli bir adım attı. Gerçek kişi TL mevduat payı yüzde 45 ile yüzde 50 arasında olan bankalar için aylık artış hedefi 0,8 puana çıkarıldı. Ayrıca, gerçek kişi TL mevduat payı yüzde 60’ı aşan bankalar için aylık artış hedefi kaldırıldı, ancak bu bankaların yüzde 60’ın üzerinde kalmaları koşulu getirildi.
Bilkent Üniversitesi Öğretim Üyesi Hakan Kara, bu karara ilişkin değerlendirmesinde, “TCMB, mevduat faizini artırıcı ve dövize kaymayı sınırlayıcı yeni tedbirler alarak net parasal sıkılaşma sağladı. Bu düzenlemeler, mevduat faizlerini yükseltecektir,” ifadelerini kullandı.
Prof. Dr. Hakan Kara, sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamada, “KKM’den çıkan paranın ve risk iştahındaki azalışın döviz kuru üzerinde yarattığı baskı sonucunda TCMB, mevduat faizini artırıcı ve dövize kaymayı sınırlayıcı yeni tedbirler aldı. Bu, net parasal sıkılaşma anlamına gelir. Bu önlemler, mevduat faizlerini artıracak. Öte yandan, TL mevduat oranını artırabilen bankaların zorunlu karşılık maliyetinin düşmesi, aracılık maliyetlerini de aşağı çekecektir. Sonuç olarak, mevduat faizleri artarken kredi-mevduat farkı azalacak. Bu tedbirler sorunun kökenini çözmese de doğru yönde atılan adımlardır,” şeklinde yorumda bulundu.
Koç Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Selva Demiralp ise, “TCMB’den gelen TL mevduatı destekleyici adımlar, parasal aktarım mekanizmasının gerektirdiği sıkılaşma ile tutarlı. Bugün yayımlanan TEBA anketi sonuçlarına göre, hanehalkının yaklaşık %90’ı harcamalarını ertelemek yerine öne çekmeyi tercih ediyor. Burada dikkat çeken bir unsur, mevduat faizinin harcamaları caydıracak seviyede olmaması. TL varlıkların tasarruf için cazip bir alternatif olarak görülmemesi, bu konuda önemli bir etken. TCMB’den gelen bu adımlar, tasarrufu teşvik edecek, dolarizasyonu sınırlayacak ve harcamaları azaltacak şekilde atılmış isabetli adımlardır,” yorumunu yaptı.
Ekonomist Emre Alkin ise, “TCMB’nin son adımı, ‘TL mevduata destek’ değil, bankalara zorla ‘TL Mevduat Faizini artırın’ demektir. Çünkü son ankette kimsenin enflasyon hedefine inanmadığı açıkça ortaya çıktı. Politika faizini artırmaya cesaret edemeyen Merkez Bankası, bankalara ‘siz artırın’ mesajı veriyor. Mesele bu,” şeklinde bir değerlendirme yaptı.
Özetle, Merkez Bankası, “carry trade” uygulamasında bankalardan destek talep ediyor ve bu yolla ballı kazancı tabana yaymayı hedefliyor olabilir.
